BAĞIRSAK TUTULMASI NƏDİR?
Bağırsaq obstruksiyası; Bağırsaqda qida, maye və havanın normal gedişatının qismən və ya tamamilə kəsilməsidir. İleus adlanan obstruksiya bağırsağın normal hərəkətlərinin yavaşlaması və ya dayanması kimi inkişaf edə bilər və ya bağırsağın daxili və ya xarici təzyiqinə (mexaniki) səbəb ola bilər. Xəstələrin 30%-də yoğun bağırsaq, 80%-də isə nazik bağırsaq təsirlənir və qarın ağrısı üçün edilən əməliyyatların təxminən 20%-i bağırsaq tıkanıklığından qaynaqlanır.
BAĞIRSAK TUTULMASI ƏLAMƏTLƏRİ HANSIDIR?
Bağırsaq obstruksiyası simptomları həzm sisteminin hansı səviyyədə olması və nə qədər tıxanması ilə bağlıdır. Ən ümumi olanlar; ürəkbulanma - qusma, qarın ağrısı, şişkinlik, nəcis və qaz.
BAĞIRSAK TUTULMASI SƏBƏBƏLƏRİ NƏDİR?
kiçik bağırsaq obstruksiyası; Qarın içi əməliyyatlar nəticəsində bitişmələr, yırtıqlar, şişlər, infeksion və ya iltihabi xəstəliklər nəticəsində inkişaf edir. Kolon obstruksiyası xərçənglər, volvulus adlanan bağırsaq rotasiyası, yırtıqlar, yapışmalar və xoşxassəli darlıqlar səbəbindən baş verə bilər.
BAĞIRSAK TUTULMASI RİSK FATORLARI HANSIDIR?
Bağırsaq obstruksiyası üçün ən əhəmiyyətli risk faktorları; əvvəlki qarın cərrahiyyəsi, qarın divarı və ya qasıq yırtıqları, Crohn xəstəliyi kimi iltihabi xəstəliklər, məlum xərçəngə sahib olmaq və ya xərçəng riski yüksək olan, qarın boşluğuna şüalanma və yad cisimlər və s.
Müalicə üsulu simptomlara və tıxanma dərəcəsinə görə müəyyən edilsə də, bağırsaq tıkanıklığı xəstəxanada təcrübəli mütəxəssislər tərəfindən müalicə edilməli bir vəziyyətdir.
Ağızdan qidalanma dayandırılır, mayelər və dərmanlar venadaxili verilir. Bundan əlavə, burun içindən daxil edilən “nazogastrik boru” adlı boru ilə mədədə yığılan maye və hava boşaldılır və qusmanın qarşısı alınır. Bağırsaqların boşaldılması imalə ilə dəstəklənə bilər. Xüsusilə əvvəlki əməliyyatlara görə qismən nazik bağırsaq tıkanıklığı olan xəstələrin əksəriyyətində bu müalicələr maneəni aradan qaldırmaq üçün istifadə edilə bilər.
Tam obstruksiyası olan, bağırsaq istirahəti və dəstəkləyici müalicələrlə yaxşılaşmayan və ya infeksiya əlamətləri olan xəstələrdə cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Ediləcək cərrahiyyə növünə obstruksiyaya səbəb olan səbəbə görə qərar verilir.
Təcili müdaxilə tələb edən, lakin əməliyyatın xəstə üçün riskli olduğu kolorektal xərçəng səbəbiylə tıxanma olduğu hallarda tıkanmış nahiyəyə stent qoyularaq maneə aradan qaldırıla bilər.
Bəzən bağırsaq tıkanıklığı mexaniki, obstruktiv səbəb olmadan inkişaf edə bilər. Bu vəziyyətdə bağırsaqların istirahəti və dekompressiya müalicəsi ilə yanaşı, bağırsaq hərəkətlərini bərpa edən dərmanlar da verilə bilər.